Tüketici Hakları
|
KANUN NO: 4077
TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN Kabul Tarihi: 23 Subat 1995 Resmi Gazete ile Nesir ve ilânı: 8 Mart 1995 - Sayı: 22221 5.t. Düstur, c.34 - s. BİRİNCİ KISIM AMAÇ, KAPSAM, TANIMLAR AMAÇ MADDE 1 - Bu Kanunun amacı, (...) (*) kamu yararına uygun olarak tüketicinin saglık ve güvenligi ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, egitici, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını saglayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girisimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların olusturulmasında gönüllü örgütlenmeleri tesvik etmeye iliskin hususları düzenlemektir. _____ (*) Madde 1 de yer alan "ekonominin gereklerine ve" ibaresi, 14.3.2003 tarih ve 25048 sayılı R.G.`de yayımlanan, 6.3.2003 tarih ve 4822 sayılı kanunun 1. maddesi hükmü geregince, kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay sonra yürürlüge girmek üzere metninden çıkarılmıstır. _____ KAPSAM MADDE 2 - Bu Kanun, 1 inci maddede belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan birini olusturdugu her türlü (Degisik ibare: 4822 - 6.3.2003 / m.2 - Yürürlük m.38) "tüketici islemini" kapsar. TANIMLAR MADDE 3- (Degisik: 4822 - 6.3.2003 / m.3 - Yürürlük m.38) Bu Kanunun uygulamasında; a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlıgını, b) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını, c) Mal: Alıs-verise konu olan tasınır esyayı, konut ve tatil amaçlı tasınmaz malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi malları, d) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karsılıgında yapılan mal saglama dısındaki her türlü faaliyeti, e) Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kisiyi, f) Satıcı: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kisileri, g) Saglayıcı: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kisileri, h) Tüketici islemi: Mal veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-saglayıcı arasında yapılan her türlü hukuki islemi, ı) malatçı-Üretici: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmus olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını üretenler ile mal üzerine kendi ayırt edici isaretini, ticari markasını veya unvanını koyarak satısa sunanları, j) thalatçı: Kamu tüzel kisileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmus olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dısından getirerek satısa sunan gerçek veya tüzel kisiyi, k) Kredi veren: Mevzuatları geregi tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, özel finans kurulusu ve finansman sirketlerini, l) Reklam veren: Ürettigi ya da pazarladıgı malın/hizmetin tanıtımını yaptırmak, satısını artırmak veya imajını yaratıp güçlendirmek amacıyla hazırlattıgı, içinde firmasının ya da mal/hizmet markasının yer aldıgı reklamları yayınlatan, dagıtan ya da baska yollarla sergileyen gerçek ya da tüzel kisiyi, m) Reklamcı: Ticari reklam ve ilanları reklam verenin duydugu ihtiyaç dogrultusunda hazırlayan ve reklam veren adına yayınlanmasına aracılık eden ticari iletisim uzmanı gerçek ya da tüzel kisiyi, n) Mecra kurulusu: Ticari reklam veya ilanı hedef kitleye ulastıran iletisim kanallarının ya da her türlü aracın sahibi, isleticisi veya kiralayıcısı olan gerçek veya tüzel kisiyi, o) Teknik düzenleme: Bir ürünün ve hizmetin, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri, isleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, isaretleme, etiketleme ve uygunluk degerlendirilmesi islemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ilgili Bakanlık tarafından Resmi Gazetede yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak üzere uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemeyi, p) Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst kuruluslarını, fade eder. İKİNCİ KISIM TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE AYDINLATILMASI AYIPLI MAL MADDE 4.- (Degisik madde ve baslıgı: 4822 - 6.3.2003 / m.4 - Yürürlük m.38) Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteligi etkileyen niceligine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından degerini veya tüketicinin ondan bekledigi faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir. Tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözlesmeden dönme, malın ayıpsız misliyle degistirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettigi bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden oldugu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diger mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir. malatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve 10 uncu maddenin besinci fıkrasına göre kredi veren ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Ayıplı malın neden oldugu zarardan dolayı birden fazla kimse sorumlu oldugu takdirde bunlar müteselsilen sorumludurlar. Satılan malın ayıplı oldugunun bilinmemesi bu sorumlulugu ortadan kaldırmaz. Bu madde ile ayıba karsı sorumlu tutulanlar, ayıba karsı daha uzun bir süre ile sorumluluk üstlenmemislerse, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmıs olsa bile malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanasımına tabidir. Bu süre konut ve tatil amaçlı tasınmaz mallarda bes yıldır. Ayıplı malın neden oldugu her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanasımına tabidir. Bu talepler zarara sebep olan malın piyasaya sürüldügü günden baslayarak on yıl sonra ortadan kalkar. Ancak, satılan malın ayıbı, tüketiciden satıcının agır kusuru veya hile ile gizlenmisse zamanasımı süresinden yararlanılamaz. Ayıplı malın neden oldugu zararlardan sorumluluga iliskin hükümler dısında, ayıplı oldugu bilinerek satın alınan mallar hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz. Satısa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına, imalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin kolaylıkla okuyabilecegi sekilde "özürlüdür" ibaresini içeren bir etiket konulması zorunludur. Yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat ya da reyon gibi bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satısına, tüketicinin bilebilecegi sekilde tahsis edilmis yerlerde bu etiketin konulma zorunlulugu yoktur. Malın ayıplı oldugu hususu, tüketiciye verilen fatura, fis veya satıs belgesi üzerinde gösterilir. Güvenli olmayan mallar, piyasaya özürlüdür etiketiyle dahi arz edilemez. Bu ürünlere, 4703 sayılı Ürünlere liskin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri uygulanır. Bu hükümler, mal satısına iliskin her türlü tüketici isleminde de uygulanır. AYIPLI HİZMET MADDE 4/A.- (Ek: 4822 - 6.3.2003 / m.5 - Yürürlük m.38) Saglayıcı tarafından bildirilen reklam ve ilanlarında veya standardında veya teknik kuralında tespit edilen nitelik veya niteligi etkileyen niceligine aykırı olan ya da yararlanma amacı bakımından degerini veya tüketicinin ondan bekledigi faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler, ayıplı hizmet olarak kabul edilir. Tüketici, hizmetin ifa edildigi tarihten itibaren otuz gün içerisinde bu ayıbı saglayıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, sözlesmeden dönme, hizmetin yeniden görülmesi veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına sahiptir. Tüketicinin sözlesmeyi sona erdirmesi, durumun geregi olarak haklı görülemiyorsa, bedelden indirim ile yetinilir. Tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 4 üncü maddede belirtilen sartlar çerçevesinde tazminat da isteyebilir. Saglayıcı, tüketicinin seçtigi bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Saglayıcı, bayi, acente ve 10 uncu maddenin besinci fıkrasına göre kredi veren, ayıplı hizmetten ve ayıplı hizmetin neden oldugu her türlü zarardan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Sunulan hizmetin ayıplı oldugunun bilinmemesi bu sorumlulugu ortadan kaldırmaz. Daha uzun bir süre için garanti verilmemis ise, ayıp daha sonra ortaya çıkmıs olsa bile ayıplı hizmetten dolayı yapılacak talepler hizmetin ifasından itibaren iki yıllık zamanasımına tabidir. Ayıplı hizmetin neden oldugu her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanasımına tabidir. Ancak, sunulan hizmetin ayıbı, tüketiciden saglayıcının agır kusuru veya hile ile gizlenmisse zamanasımı süresinden yararlanılamaz. Ayıplı hizmetin neden oldugu zararlardan sorumluluga iliskin hükümler dısında, ayıplı oldugu bilinerek edinilen hizmetler hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz. Bu hükümler, hizmet saglamaya iliskin her türlü tüketici isleminde de uygulanır. |